JULIE AN A. MABBORANG

PAGSUSURING PAMPANITIKAN








Ang Babae sa Pagdaralita 

ni Joi Barrios

Babae akong sinasaklmal ng kahirapan.

Kahirapan na mistulang 

ahas sa damuhan,

Maliksi ang galaw,

nagbabadya ang nakasangang dila,

makamandag ang kagat.

Pumupulupot ang ulupong,

itong paghihikahos, sa aking katawan,

at tumatakas ang lakas,

Nakatilig ang walang talukap

na mga mata ng sawa,

Nanlilisik,

pagkat batid na walang palya

sa paghatid ng lason

ang pangil ng pagdaralita.

Anong gagawin ng babae

sa kanyang karukhaan?

Tumawag kaya kay Darna?

Lipad, Darna, Lipad?

Kristala, Kristala, kami ay iligtas!

Zsazsa Zaturnah,

Palayain kami Mama!

Huwag,  huwag.

Ang paglaya sa hirap,

ay wala sa bayani ng pantasya.

Nasa ating mga babae ang pakikibaka!

Kung paanong sa gabi at sa araw

ay wala tayong humpay sa paggawa,

Kung paanong magkasabay na lumalaban

at nag-aaruga,

Matibay ang dibdib pagkat mapagkalinga

ang ating pag-ibig,

Sulong at makibaka!

Tagpasin ang ulo ng sawa!

Ang kahirapan ay maiigpawan

Kung ipaglalaban, ang pagbawi,

ang pag-angking muli,

sa yaman ng bayan.

ay ating karapatan.

Sulong,makibaka,lumaban!

PAMAGAT

• Ang Babae sa Pagdaralita 

MAY-AKDA

•  Maria Josephine Barrios "Joi Barrios"

BUHAY NG MAY-AKDA

     Mas kilala bilang Joi Barrios sa kanyang mga akda, si Maria Josephine Barrios ay ipinanganak noong Hunyo 26, 1962 sa Lungsod Quezon. Nakamit niya ang kanyang doktorado sa Filipino (Literature) sa Unibersidad ng Pilipinas noong 1998. Kilala rin si Barrios bilang isang makata, aktibista, tagasulat ng senaryo, artista, translator at guro. Sa kasalukuyan ay isa siyang visiting professorsa Philippine Studies Program ng Osaka University of Foreign Studies at kasapi rin siya ng Congress of Teachers and Educators for Nationalism and Democracy 

Pagsusuri sa tula ni: Joi Barrios 

"Ang Babae sa Pagdaralita"



URI NG PANITIKAN
TEORYA

• Tula

     Ang tulang ito ay kabilang sa Teoryang Feminismo na ang layunin ng tulang ito ay magpakilala ng mga kalakasan at kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga kababaihan. 

TEMA

• Ang tula ay  tungkol sa kung ano ang kalagayang panlipunan ng isang babae sa Pilipinas.

PERSONA 

• Ang persona sa tulang ito ay  ang mismong nagsulat ng akda 

SUKAT at TUGMA

• Malayang Taludturan wala itong sukat, tugma.

KARIKTAN

• Paghihikahos-Paghihirap
• Maiigpawan - Malunasan/Makaahon sa Kahirapan
• Pakikibaka-Pakikipagsapalaran/Pakikipaglaban sa isang sitwasyon, mga paniniwala o sa mga tao
• Pagdaralita-Kahirapan

TONO

• Nakikiusap na itigil ang pagturing sa mga kababaihan na isang mababang uri ng nilalang at ipakita ng bawat kababaihan na sila ay kayang lumaban.

MENSAHE

• Ang babae ay nararapat na alagaan,mahalin at tratuhin ng may halaga at paggalang at pantay sa sinuman. Malaking bahagi ang ginagampanan ng babae sa buhay, hindi lamang siya pangalawa sa pagsasaalang-alang sa mga bagay, siya ay kasama,katuwang at kasalo sa lahat ng bagay.

TAYUTAY

Pagsasatao

• Babae akong sinasaklmal ng kahirapan.
• Ang pangil ng pagdaralita.

Pagtutulad

• Kahirapan na mistulang ahas sa damuhan. 

Pagmamalabis

• Kung paanong sa gabi at sa araw ay wala tayong humpay sa paggawa.

Mapanglaw ang mga Ilaw  sa Calabarzon

ni Pedro L. Ricarte

May bakas pa sa tubig ang mga pinitak

Ang mga huling silahis ng nakalubog ng araw.

Hindi na sana siya nag-araro pa,

Hindi rin lamang tiyak na matatamnan

Ang lupang itong ipinagbili na ng may-ari

Sa isang malaking korporasyon ng mga dayuhan.

Ang bakita ko'y bilyon ang ininayad,

At may makakapart daw siyang isang libo.

Nasisiyahan na siya. Siya nama'y kasama lamang.

Sobra pa marahil sa kanya ang tataggaping pera.

Balo na siya, walang anak, walang bisyo.

Sang-ilan pa ba ang kanyan buhay?

Pero dito na siya tumanda sa lupang itong

Sinaka pa ng kanyang ama at magulang niyon.

Tumanaw siya sa gawing silangan;

Kaylawak ng lupang itong pinagyayaman

Ng marami pang katulad niya

Ngunit ipinagbibili na ng may-ari.

May mga bukid na nasimulan ng tambakan,

Pero umaagos sa mga padaluyan

Ang patubig ng gobyerno.

Wala siyang namumuwangan sa kabuhayanng-bansa;

Hindi niya kayang gagapin kung bakit at paano

Nadarama lamang niya ang malaking panghihinayang,

Pangungulila sa pagkawala ng mga berdeng lupain

Na kaygandang pagmasdan, kay timyas bungkalin!

PAMAGAT

• Mapanglaw ang mga Ilaw  sa Calabarzon 

MAY-AKDA

• Pedro L. Ricarte

BUHAY NG MAY-AKDA

     Si Pedro L Ricarte ay isang kwentista, mananaysay, mandudula, manunuri at makata.Kasalukuyan isang freelance writer, siya ay nabilang sa patnugutan ng Liwayway sa loob ngsampung taon. ang kanyang kaalaman sa pagsusulat ay kanyang naibahagi sa mga mag-aaral ng LCBA Graduate School sa Calamba, De la SalleUniversity-Manila, Don Bosco at ibangUniversity.

Si Pedro Ricarte ang nagsabi kay Alejandro Abadilla na siya ang “Ama ng MakabagongTulang Tagalog”

. Si Ricarte ay isa sa mga mayroong pinakamatatalas na pag-iisip kaya masasabidin na siya ay isang kritiko ng ibang mga Pilipinong manunula.Naging kilala si Pedro Ricarte noong 1950 -1960’s.


Ang ilan sa kanyang mga naisulat ay:

• Boy Nicolas
• Siyam na Langit (1962)
• Samahang Siyete
• Aawitan kita
• Ala-Suwerte (1959)
• Hindi Natutulog ang Diyos (1960-1961)
• Lagablab sa Silangan (1961)at iba pang mga maikling istorya at nobela.

Pagsusuri sa tula ni: Pedro L. Ricarte

"Mapanglaw ang mga Ilaw  sa Calabarzon"





URI NG PANITIKAN

•  Tula

TEORYA

•    Ang tulang ito ay Teoryang Imahismo na nagpapatalas sa pandama ng mga mambabasa larawang-diwa o imahe sa ikagaganda ng akda mga salitang kapag binanggit sa akda ay nag-iiwan ng malinaw at tiyak na larawan sa isipan ng mambabasa.

TEMA

•     Panghihinayang sa dating lupang sakahan na ngayon ay wala na at ginawan ng proyekto ng gobyerno.

PERSONA 

•    Ang persona sa tulang ito ay ang tagapagmasid ng mga nangyayari sa kanyang kapaligiran at nasaksihan niya ang mga nagaganap sa kapaligiran ng calabarzon.

SUKAT

•     Malayang Taludturan dahil walang sinusunod na sukat at hindi sinasa alang alang ang tugma sa bawat taludtod.

TUGMA 

• Ang tulang Mapanglawa ang mga ilaw sa calabarzon ay walang tugma.

TONO

•     Kalungkutan sa pagkawala unti-unti ng mga lupang sakahan.

MENSAHE

•     Dahil sa dami na ng mga proyektong pang gobyerno nawawala na ng trabaho ang mga magsasaka nawawala na ang kanilang lupang sakahan.

Sandaang Hakbang Papuntang Malakanyang

ni Frank Cimatu

Sandaang

 Hakbang 

Papuntang 

Malakanyang.

Dala'ng

Nakabulang

Kartolinang

Nakapinta'ng

"Pamahalaang

 Suwapang,

Kinawawa'ng

Bayang 

Walang

Kamuwang-

Muwang!"

Nang

 Biglang

 Naalalang

Naiwang 

Nakasalang

Ang 

Sinigang

Sandaang 

Hakbang 

Papuntang 

Pahalang

Habang 

Nakikipilang

Makausisang'ng 

Manang

Nang

Bang!

Bang!

Bang!

Nakitang 

Parang

Umilandang

Ang 

Ilang

Kasamang

Hinahambalang

Ang 

Isang 

Awayang

Iisa'ng

Nakakalamang.

Ilang

Rumaragasang

Kapulisang

Sindarang

Ang 

Pulutang 

Maanghang,

Pinagbabatutan'ng

Magsasakang 

Nakadala'ng

Sundang.

Nagbubulagang

Peryodistang

Walang 

Kilnikilingang

Kumikinang

Hanggang 

Walang

Itinitimbang.

Ang 

Kasamang 

Kabataang

Pinuntang'ng

Sasakyang

Nagmamangwang,

Nagsisigawang:

"Tang

Inang'...

Pimompiyang

Habang 

Ginigisa'ng

Paratang.

Nanghihinayang 

Ang

Makatang

Walang 

Natadyakang

Makapangyarihang

Sakang.

Walang 

Kaganang-

Ganang

Nakiangklang

Papuntang 

Alabang

Hanggang 

Maabutang

Inuwiang 

Sinigang

Nagmistulang 

Kamanyang

PAMAGAT

• "Sandaang Hakbang Papuntang Malakanyang"

MAY-AKDA

• Frank Cimatu

URI NG PANITIKAN

• Tula

BUHAY NG MAY-AKDA

•   Bilinggwal na makata at mamahayag sa Philippine daily Philippine Daily Inquirer mula noong  1993. Ang kanyang mga tula ay nalimbag sa iba't ibang mga magasin  at nanalo ng mga parangal.

Pagsusuri sa tula ni: Frank Cimatu 
"Sandaang Hakbang Patungong Malakanyang"


TEORYA

•      Ang tulang ito ay kabilang sa Teoryang Historikal na may kaugnay sa pamahalaan noon ng bansang Pilipinas sa panahon ni dating Panguong Marcos  at  Teoryang Imahismo dahil sa larawang-diwa o imahe na binanggit sa akda ay nag-iiwan ng malinaw at tiyak na larawan sa isipan ng mambabasa maari din Teoryang Realismo dahil nagpapakita ito ng kaganapn na nangyari mismo sa may akda kaya niya ito nasulat na ang pamahalaan ay malupit. Samakatuwid, ang panitikan ay hango sa totoong buhay subalit nilapatan ng may-akda ng kasiningan upang mas maging epektibo ang kanyang isinulat.

TEMA

• Kabulukan ng pamahalaan at ang walang kalaban-labang mga taong pinamumunuan nito.

PERSONA

• Magsasakang rayilista na walang kalaban-laban sa pamahalaan.

SUKAT at SAKNON

•    Malayang Taludturan ang tulang Sandaang Hakbang Papuntang Malakanyang wala itong sukat at saknong.

TUGMA

•    Ang tulang Sandaang Hakbang Papuntang Malakanyang ay tulang may tugmang di-ganap na nasa ikalwang-lipon sapagkat ang huling pantig ng huling salita sa bawat taludtod ay nagtatapos sa "ng".

KARIKTAN

• Hinahambalang-Hinaharang 
• Walang Itinitimbang-Walang kinikilingan

TONO

•     Sa tulang ito pinakikita kung anong klase ng gobyerno o lipunanang mayroon at ito ay puno ng rally at kaguluhan.

MENSAHE

• Walang kalaban-labang mga raliyista dahil ang kalaban nila ay ang pamahalaan.

TAYUTAY

Pagpapalit-tawag

• Walang natadyakang makapangyarihang sakang.

Pagtutulad

• Inuwiang sinigang nagmistulang kamanyang

SANGGUNIAN

• https://www.scribd.com/doc/123429296/Talambuhay-ni-Pedro-Ricar

• http://tl.mgamaiiklingkwentongisinulatngisangpilipinoawtor.wikia.com/wiki/Talambuhay_ng_Awtor_na_si_Maria_Josephine_%22Joi%22_Barrios